Tối ngày 6/3/2025, tại Tp. Bạc Liêu đã diễn ra lễ khai mạc Festival Nghề muối Việt Nam – Bạc Liêu năm 2025 “Hành trình 100 năm nghề muối – Đời người” với chủ đề “Nâng tầm giá trị hạt muối Việt Nam”. Sự kiện kéo dài đến ngày 8/3/2025.
Tham dự sự kiện có Phó thủ tướng Trần Hồng Hà; Phó trưởng ban thường trực Ban nội chính TW Võ Văn Dũng; Chủ nhiệm UB Quốc phòng-an ninh và đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều cùng lãnh đạo một số tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long; các khách mời quốc tế đến từ Lào, Campuchia, Phillippines…
Tôn vinh, bảo tồn, phát triển, nâng cao giá trị nghề muối
Phát biểu khai mạc, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều cho biết, nghề làm muối ở Bạc Liêu có lịch sử lâu đời, được hình thành và phát triển qua nhiều thế hệ, bắt đầu từ những năm đầu thế kỷ XX, khi người dân khai hoang mở đất ven biển. Bạc Liêu là một trong những tỉnh có sản lượng muối lớn của cả nước, không chỉ góp phần đáng kể vào thu nhập của diêm dân mà còn tạo nên nét đặc trưng văn hóa riêng biệt cho địa phương. Các lễ hội muối, những câu chuyện và kinh nghiệm cha truyền con nối về nghề làm muối đều phản ánh sâu sắc tinh thần và bản sắc của vùng đất này. Đặc biệt, nghề làm muối ở Bạc Liêu đã được công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Ngoài ra, muối Bạc Liêu còn được biết đến với chất lượng cao, trở thành mặt hàng xuất khẩu quan trọng.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trao chứng nhận các sản phẩm và mô hình tiêu biểu từ muối năm 2025 (ảnh: VOV).
“Muối Bạc Liêu không chỉ là một gia vị thiết yếu trong bữa ăn hàng ngày, mà còn là sản phẩm mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử và kinh tế của địa phương. Với chất lượng vượt trội, muối Bạc Liêu đã chinh phục được khẩu vị của người tiêu dùng, được tiêu thụ rộng rãi trong nước và xuất khẩu sang nước ngoài. Điển hình như món kim chi truyền thống của Hàn Quốc đa phần sử dụng muối Bạc Liêu để chế biến, tạo hương vị ngon nổi tiếng” – Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu khẳng định.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đánh giá rất cao lãnh đạo Bộ NN&MT, UBND tỉnh Bạc Liêu trong việc tổ chức một sự kiện rất có ý nghĩa này, đồng thời đề nghị các bộ, ban, ngành và các địa phương ven biển có nghề truyền thống này cần quan tâm hơn nữa đến việc không chỉ hỗ trợ phát triển ngành sản xuất muối nói riêng và chuỗi giá trị sản phẩm liên quan mật thiết đến muối, mà còn phát triển du lịch liên quan đến nghề làm muối.
“Các địa phương có nghề sản xuất muối quan tâm đầu tư nâng cấp hạ tầng sản xuất, đặc biệt là các vùng sản xuất trọng điểm, chuyển đổi sang mô hình sản xuất quy mô lớn, công nghệ cao; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, cải tiến phương pháp sản xuất nhằm nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu của các ngành công nghiệp và xuất khẩu thông qua việc đẩy mạnh triển khai hiệu quả Đề án phát triển ngành muối giai đoạn 2021-2030 theo Quyết định số 1325/QĐ-TTg” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh trong phát biểu tại lễ khai mạc. – “Hy vọng rằng, sau festival này, nghề muối Bạc Liêu nói riêng và nghề muối Việt Nam nói chung sẽ có một bước chuyển mình để có một kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên mà nghề làm muối không phải gắn với suy nghĩ là nghề vất vả nhất, nghề có thu nhập kém nhất mà sẽ chuyển sang là diêm dân có thể sống và làm giàu từ nghề muối”.
Festival Nghề muối Việt Nam năm 2025 không chỉ nhằm tôn vinh, bảo tồn, phát triển, nâng cao giá trị nghề muối Việt Nam nói chung, của tỉnh Bạc Liêu nói riêng, mà thông qua đó khơi dậy tình yêu nghề truyền thống của thế hệ trẻ có trình độ tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp từ nghề muối. Tổ chức sản xuất ngành nghề muối Việt Nam theo hướng hiện đại, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị hạt muối.
Muối thô rất cần cho sản xuất nước mắm truyền thống
Festival cũng thu hút sự tham gia của đông đảo doanh nghiệp sản xuất nước mắm truyền thống, trong đó có các thành viên của Hiệp hội Nước mắm truyền thống Việt Nam (VATFI) như: Cty CP Nước mắm Phan Thiết PT Fisaco, Cty CP Thương mại Khải Hoàn, DNTN Phú Hà, DNTN SX nước mắm Đại Đức, Cty Khai thác thủy hải sản Liên Hiệp, Cty TNHH Kinh doanh nước mắm Huỳnh Khoa, DNTN Mỹ Hảo, Cty TNHH MTV Nước mắm Kim Hoa.
Nhân dịp này, Bộ NN&MT cũng công bố Quyết định 897 ngày 25/2/2025 về việc công nhận sản phẩm tiêu biểu về muối gắn với Festival nghề Muối Việt Nam, trong đó có sản phẩm nước mắm nguyên chất Ninh Cơ của Cty CP Chế biến hải sản Nam Định, nước mắm và mắm tôm của Cty TNHH Thực phẩm & TMDV Lê Gia, nước mắm cốt đặc biệt của Cty TNHH MTV SX TM DV Mười Quý, nước mắm cá cơm Thiên Phú 40 độ đạm của Công ty CP Vũ Võ Bạc Liêu.
Ngày 7/3, Tiến sĩ Trần Thị Dung, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký VATFI tham dự ‘Hội nghị sơ kết thực hiện Nghị định số 40/2017/NĐ-CP ngày 05/4/2017 của Chính phủ về quản lý sản xuất, kinh doanh muối’ với bài trình bày ‘Quy định muối thực phẩm bắt buộc phải bổ sung, tăng cường vi chất I-ốt dùng để ăn trực tiếp và chế biến thực phẩm’. Thay mặt toàn thể hội viên Hiệp hội, Tiến sĩ Trần Thị Dung kiến nghị: “Vì làm từ cá biển nên bản thân nước mắm truyền thống đã có hàm lượng I-ốt hữu cơ nhất định, nên nước mắm truyền thống chỉ cần sử dụng muối thô (có tiêu chuẩn cụ thể). Vì vậy, việc bổ sung I-ốt vào nước mắm là không thực sự cần thiết. Đề nghị Bộ NN&MT là bộ quản lý chuyên ngành đối với nước mắm truyền thống (không phải nước mắm pha chế) xem xét đề nghị Chính phủ loại trừ nước mắm truyền thống ra khỏi phạm vi bắt buộc phải bổ sung vi chất này trong Nghị định 09 sửa đổi để cho nghề sản xuất nước mắm truyền thống không bị phá sản do sản phẩm làm ra bị biến đen và mất mùi vị đặc trưng“. Bà Dung cũng khuyến cáo, các doanh nghiệp sản xuất nước mắm truyền thống, khi công bố chất lượng, cần ghi rõ nguyên liệu muối sử dụng phải là muối thô theo TCVN 9638:2013, chứ không nên sử dụng muối thực phẩm có bổ sung I-ốt theo TCVN 3974:2015.
Cơ hội giới thiệu, quảng bá hình ảnh địa phương và con người
Festival Nghề muối Việt Nam năm 2025 còn là dịp để giới thiệu, quảng bá hình ảnh, con người, tiềm năng, thế mạnh, sản phẩm tiêu biểu của Bạc Liêu đến với người dân, du khách trong và ngoài nước. Sự kiện bao gồm một loạt hoạt động giúp người dân và du khách tận mắt chứng kiến những đổi thay đang diễn ra trong thực tế của nghề làm muối, gắn liền với những nét văn hóa đậm đà ở một trong những vùng sản xuất muối truyền thống lớn nhất đất nước, như: Tham quan cánh đồng muối và dự lễ khánh thành dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng đồng muối Đông Hải, huyện Đông Hải; Tham dự Hội chợ xúc tiến thương mại khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã, với quy mô dự kiến 100 gian hàng trưng bày các sản phẩm muối, gia vị, các sản phẩm OCOP; Tham quan không gian trưng bày các mô hình, hiện vật, dụng cụ, thiết bị liên quan đến công nghệ sản xuất và chế biến muối; Thưởng thức âm nhạc “Về Bạc Liêu nghe đờn ca tài tử” tại Nhà hát Cao Văn Lầu; Tham gia các tour tham quan các điểm du lịch, di tích lịch sử,…
Các sản phẩm muối, nước mắm truyền thống và OCOP trưng bày tại Hội chợ xúc tiến thương mại (Ảnh: Nhật Hồ)
Biểu diễn đờn ca tài tử ở Bạc Liêu – cái nôi của loại hình nghệ thuật độc đáo này (Ảnh: T. Thành)
Nguyên Khải